YAŞAM DESTEĞİM-2

                                1.1. Temel Yaşam Desteği

   Solunumu ve/ veya kalbi durmuş kişide, yapay solunum ile akciğerlere oksijen

gitmesini, dış kalp masajı ile kalpten kan pompalanmasını sağlamak için yapılan ilaçsız ve tıbbi malzemesiz uygulamalar temel yaşam desteği olarak adlandırılır.

   Temel yaşam desteği ile ilgili uygulamalar 1960’lı yıllarda gelişmeye başlamış,

günümüze kadar da birçok gelişme ve değişim göstermiştir. Temel yaşam desteği uygulama eğitiminde karmaşıklığın ortadan kaldırılması amacıyla standartlaşma ihtiyacı hissedilmiş ve bu konuda çalışmalar yapılmıştır.

   1991 yılında temel yaşam desteği eğitim programlarını geliştirebilmek ve Avrupa ülkelerinde standart eğitim yapabilmek amacıyla Avrupa Resusitasyon Konseyi (ERC) kurulmuştur. ERC tarafından temel yaşam desteği protokolleri yayımlanmış bunun yanı sıra Amerikan Kalp Vakfı (AHA) tarafından da temel yaşam desteği ile ilgili uygulama protokolleri yayımlanmıştır. Sağlık Bakanlığı ERC’nin protokollerini benimsediğinden bu modülde temel yaşam desteği, ERC protokollerine uygun olarak anlatılmıştır.

   Günümüzde her 5 yılda bir temel yaşam desteği uygulama protokollerinde güncelleme yapılmaktadır. En son 2010 yılında yeni protokoller yayımlanmıştır. Temel yaşam desteği protokollerinde sağlık personeli ve ilk yardımcı tarafından yapılacak uygulamalar açısından farklılıklar bulunmaktadır.

   Temel yaşam desteğinin amacı; dokulara acil oksijen desteği sağlanarak oksijensizlik nedeniyle hayati organlarda meydana gelebilecek, geri dönüşü olmayan hasarları önleyip hasta veya yaralının hayatta kalma şansını artırmaktır.

   Temel yaşam desteği uygulaması üç aşamadan oluşmaktadır:

• A (Hava yolu açıklığının değerlendirilmesi)
• B (Solunumun değerlendirilmesi)
• C (Dolaşımın değerlendirilmesi)

    1.2. Yetişkinlerde Temel Yaşam Desteği Uygulama Tekniği

   Yetişkinlerde temel yaşam desteği uygulamasına başlamadan önce aşağıdaki işlemler yapılır.

• Olay yeri güvenliği sağlanır. Kesinlikle olay yeri güvenliği sağlanmadan hasta veya yaralıya müdahale yapılmaz.
• Etrafta bulunan kişilerden ya da hasta veya yaralının yakınlarından hızlı bir şekilde görüşerek bilgi alınır.
• İlk yardımcı kendi can güvenliğini sağlar, varsa eldiven giyer.
• Hasta veya yaralının yanına hemen diz çökülür ve bilinci kontrol edilir. Temel yaşam desteği dar alanda yapılacak ise hasta veya yaralının başucunda uygulama yapılabilir.

                            Resim 1.2: Yetişkinlerde bilinç kontrolü

• Hasta veya yaralının bilinci yoksa hemen 112 aranır. Çevrede birileri varsa ilk yardımcı, arayacak kişiye ismi ile hitap ederek 112’yi aramasını söyler. Arayacak kişiye böylece sorumluluk yüklenmiş olur. Örnek: Ayla 112’yi ara vb.

• Hasta veya yaralı sert bir zemine sırt üstü yatırılır. Sırt üstü pozisyona getirilirken baş-boyun ve gövde ekseni bozulmadan çevrilmelidir; ancak baş-boyun yaralanma şüphesi varsa çok gerekli olmadıkça pozisyon değiştirilmez.